Chứng Nhận ISO Tổ Chức Chứng Nhận Và Giám Định Quốc Tế
Nếu đang áp dụng ISO 9001:2008 và có nhu cầu chuyển đổi sang phiên bản mới nhất năm 2015, doanh nghiệp nên dành thời gian tìm hiểu những điểm mới của ISO 9001:2015. Đồng thời, tiến hành phân tích, so sánh ISO 9001:2008 và ISO 9001:2015 nhằm xác định các thay đổi cần phải thực hiện để hệ thống quản lý chất lượng đạt hiệu quả như mong đợi.
Tiêu chuẩn ISO 9001 là một tiêu chuẩn quốc tế phổ biến nhất về hệ thống quản lý chất lượng (QMS) được ứng dụng rộng rãi tại nhiều doanh nghiệp trên thế giới. Hiện nay, ISO 9001:2015 là phiên bản mới nhất và chính thức thay thế cho ISO 9001:2008 kể từ ngày 15/09/2015.
Khi so sánh ISO 9001:2008 và ISO 9001:2015, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy có sự thay đổi vượt bậc ở phiên bản 2015. Cụ thể, có 8 sự khác biệt cơ bản giữa hai tiêu chuẩn này, bao gồm:
Cấu trúc của tiêu chuẩn
Điểm khác biệt đầu tiên phải kể tới chính là ở cấu trúc của 2 tiêu chuẩn này. Theo đó, kể từ năm 2015, tất cả các tiêu chuẩn ISO, trong đó có ISO 9001:2015 sẽ được xây dựng dựa trên nền tảng của phụ lục Annex SL. Hay còn được biết đến là cấu trúc cấp cao – High Level Structure (HLS).
Cấu trúc này cho phép doanh nghiệp tích hợp nhiều hệ thống quản lý khác nhau một cách dễ dàng mà nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi vậy, với ISO 9001:2015, doanh nghiệp hoàn toàn có thể áp dụng thêm các tiêu chuẩn ISO khác như ISO 22000, ISO 14001,…
Các nguyên tắc quản lý chất lượng
Nếu như phiên bản năm 2008, ISO 9001 đặt ra 8 nguyên tắc quản lý chất lượng mà doanh nghiệp cần phải tuân thủ khi vận hành QMS. Thì ở ISO 9001:2015, các nguyên tắc này được rút xuống còn 7. Cụ thể:
| ISO 9001:2008 | ISO 9001:2015 | |
| Nguyên tắc 1 | Định hướng vào khách hàng | Hướng vào khách hàng |
| Nguyên tắc 2 | Trách nhiệm của Lãnh đạo | Sự lãnh đạo |
| Nguyên tắc 3 | Sự tham gia của mọi người | Sự tham gia của mọi người |
| Nguyên tắc 4 | Tiếp cận theo quá trình | Tiếp cận theo quá trình |
| Nguyên tắc 5 | Tiếp cận theo hệ thống | Cải tiến |
| Nguyên tắc 6 | Cải tiến liên tục | Quyết định dựa trên bằng chứng |
| Nguyên tắc 7 | Quyết định dựa trên sự kiện | Quản lý mối quan hệ |
| Nguyên tắc 8 | Quan hệ hợp tác cùng có lợi với nhà cung ứng |
Các điều khoản yêu cầu
Thay vì 8 điều khoản như ở phiên bản cũ, ISO 9001:2015 đặt ra 10 điều khoản đòi hỏi doanh nghiệp cần phải áp dụng vào QMS của mình, bao gồm:
| ISO 9001:2008 | ISO 9001:2015 | |
| Điều khoản 1 | Phạm vi áp dụng | Phạm vi áp dụng |
| Điều khoản 2 | Tài liệu viện dẫn | Tài liệu viện dẫn |
| Điều khoản 3 | Thuật ngữ và định nghĩa | Thuật ngữ và định nghĩa |
| Điều khoản 4 | Hệ thống quản lý chất lượng | Bối cảnh của tổ chức |
| Điều khoản 5 | Trách nhiệm của lãnh đạo | Lãnh đạo |
| Điều khoản 6 | Quản lý nguồn lực | Hoạch định |
| Điều khoản 7 | Tạo sản phẩm | Hỗ trợ |
| Điều khoản 8 | Đo lường, phân tích và cải tiến | Thực hiện |
| Điều khoản 9 | Đánh giá kết quả hoạt động | |
| Điều khoản 10 | Cải tiến |
Tiếp cận theo quá trình
Ở tiêu chuẩn ISO 9001:2015, từ điều khoản thứ 4 đến điều khoản thứ 10 được sắp xếp theo quy trình PDCA (Hoạch định – Thực hiện – Kiểm tra – Hành động). Quy trình PDCA cho phép doanh nghiệp triển khai QMS theo một trình tự khoa học, tuần tự và liên tục để không ngừng nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
Đồng thời, tiêu chuẩn ISO 9001: 2015 nhấn mạnh hơn vào việc đo lường và đánh giá cả đầu vào và đầu ra dự kiến của các quá trình. Theo đó, doanh nghiệp phải giám sát chặt chẽ mọi thông tin, tài liệu cùng thông số kỹ thuật được ghi chép khi các quy trình diễn ra. Cũng như đảm bảo mọi thông tin được ghi chép là chính xác so với thực tế.
Bối cảnh của tổ chức
Đây là một điều khoản mới chỉ có ở ISO 9001: 2015. Điều khoản này yêu cầu doanh nghiệp khi xây dựng QMS cần phải căn cứ trên thực tế bối cảnh cụ thể mà nghiệp đang hoạt động. Bao gồm các yếu tố bên trong cùng bên ngoài có khả năng ảnh hưởng tới hiệu quả của QMS.
Đồng thời, doanh nghiệp cũng cần phải xác định các bên quan tâm cùng nhu cầu, mong đợi của họ là gì. Nếu như ISO 9001: 2008 chỉ coi khách hàng là bên quan tâm duy nhất. Thì khái niệm này đã được mở rộng trong ISO 9001: 2015. Cụ thể, các bên quan tâm bao gồm các nhà cung cấp, nhân sự, cổ đông, cơ quan lập pháp, xã hội, khách hàng nội bộ, khách hàng bên ngoài…
Vai trò và cam kết của người lãnh đạo
ISO 9001: 2015 nhấn mạnh hơn vào cam kết của người lãnh đạo. Tiêu chuẩn này đòi hỏi sự tham gia nhiều hơn từ người lãnh đạo cao nhất trong việc kiểm soát QMS. Đồng thời, lãnh đạo cao nhất cũng phải là người chịu trách nhiệm nhiều hơn về hiệu quả của QMS.
Tư duy dựa trên rủi ro
Tư duy dựa trên rủi ro đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong tiêu chuẩn ISO 9001: 2015. Bởi nó cho phép doanh nghiệp thông qua việc tác động trực tiếp vào các yếu tố đầu vào chứ không đơn thuần kiểm soát yếu tố đầu ra của các quá trình. Từ đó, giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc phòng ngừa và giảm thiểu mức độ ảnh hưởng của các rủi ro tới hiệu quả của QMS.
Thuật ngữ được sử dụng
Ở phiên bản 2015, ISO 9001 đề cập tới có 69 thuật ngữ mới được định nghĩa dễ hiểu hơn và linh hoạt hơn trong phạm vi sử dụng. Điển hình là những thuật ngữ sau:
| ISO 9001:2008 | ISO 9001:2015 |
| Sản phẩm | Sản phẩm và dịch vụ |
| Tài liệu, sổ tay chất lượng, các thủ tục được lập thành văn bản, hồ sơ, hướng dẫn | Thông tin dạng văn bản |
| Môi trường làm việc | Môi trường cho việc thực hiện các quá trình |
| Sản phẩm được mua | Các sản phẩm và dịch vụ được cung cấp từ bên ngoài |
| Nhà cung cấp | Nhà cung cấp bên ngoài |
Trên đây là 8 sự khác biệt cơ bản doanh nghiệp có thể dễ dàng nhận ra khi so sánh ISO 9001:2008 và ISO 9001:2015. Thông qua các điểm khác biệt này, doanh nghiệp sẽ phần nào nắm rõ hơn các công việc, quy trình cần làm để chuyển đổi từ ISO 9001:2008 sang ISO 9001:2015 một cách thuận lợi và hiệu quả hơn.